‘Dokter, de verzekeraar wil mijn dossier’

Geschreven door Aart Hendriks

Patiënten hebben rechtop een kopie van hun medisch dossier. Maar wat als blijkt dat een patiëntvraagt om een kopie, omdat zijn verzekeraar hierom vraagt?
23 september 2013 – Column van Aart Hendriks, coördinator gezondheidsrecht, KNMG.

Maandagochtend. Een huisarts met een vraag aan de lijn. Een patiënt van de huisarts had om een kopie van zijn medisch dossier gevraagd. Moestze aan dat verzoek voldoen? Ja, antwoord ik stellig. Patiënten hebben recht op‘afschrift van’ hun dossier, aldus de wet. De huisarts was bekend met het rechtop afschrift. Zij belde eigenlijk omdat de patiënt zei dat zijn letselschadeverzekeraarom de kopie had gevraagd. De patiëntmoest die kopie dus gelijk overdragen. Moest de huisarts daaraan meewerken?

De KNMG-richtlijnen over omgaan met medische gegevens zijnduidelijk. Artsen mogen zonder toestemming van de patiënt geen gegevensverstrekken aan anderen. Dus ook niet aan medisch adviseurs van particuliere verzekeraars,niet aan indicerend artsen en niet aan verzekeringsartsen van uitkeringsinstanties.Wel kan een behandelend arts, met toestemming van de patiënt, gerichte vragenbeantwoorden van een collega arts. Die vragen dienen bij voorkeur schriftelijkte worden gesteld en vergezeld te gaan van een machtiging van de patiënt. Debehandelend arts mag vervolgens alleen feitelijke informatie geven en geenuitspraken doen over bijvoorbeeld prognoses. Zo luiden de regels.

Veel te omslachtig, vinden sommige verzekeraars, gemeentenen uitkeringsinstanties. Het is toch veelmakkelijker om de verzekerde direct om een compleet dossier te vragen? (Wieweet wat daar nog meer in staat?) Dus dragen zij ‘gewoon’ aan de verzekerde opom een kopie van het dossier te verstrekken. Brieven met dit soort verzoeken wordensoms zelfs ondertekend door een arts, zo blijkt.

Met de huisarts bespreek ik deze onwenselijke handelwijze.Formeel handelt de verzekeraar niet in strijd met de wet. Het is immers slechtseen verzoek aan de verzekerde. Maar iedereen weet dat een verzekerde zo’nverzoek niet naast zich neer kan leggen. De afhankelijkheid van de verzekerdewordt zo misbruikt. De verzekeraar holt daarmee het beroepsgeheim van de artsuit. En dat kan gevolgen hebben voor de toegankelijkheid van de zorg. Want als patiëntenzich realiseren dat zij hun dossier later moeten afstaan aan anderen, willenzij bepaalde delen misschien liever laten schrappen voordat dit ook in handenvan anderen komt. Dat belemmert het werk van behandelaars en de toegankelijkheidvan de zorg voor patiënten. Artsen die bij verzekeraars werken blijkenregelmatig mee te werken aan dit soort praktijken. Zij omzeilen daarmee de ook voor hen geldende, KNMG-regels.

Ik adviseer de huisarts dan ook om niet mee te werken aanhet verzoek van de patiënt. In plaats van een kopie van het dossier mee tegeven, stel ik voor dat de huisarts haar collega bij de verzekeraar belt enwijst op de KNMG-richtlijnen. Dat er dus gerichte vragen kunnen worden gesteld.Dit alles in de veronderstelling dat ook artsen bij verzekeraars, gemeenten enuitkeringsinstanties bekend zijn met de KNMG-richtlijnen.

Herkent u deze problematiek? Laat het mij weten. Met elkaarmoeten we dit een halt toeroepen. Het recht van een patiënt op afschrift vanhet dossier wordt zo door anderen oneigenlijk gebruikt. De KNMG wil organisaties die dit doen, wijzen opde regels. Zo nodig nemen we vervolgstappen. Uw medewerking, in de vorm van praktijkvoorbeelden,is van harte welkom.